TÔI XẤU HỔ VỚI LÒNG MÌNH

Vừa rước người chị cả về quê ăn tết với gia đình hôm trước, ngay hôm sau từ chợ về chúng tôi thấy một bé gái đứng lấp ló trước nhà tôi để xin cơm. Nó gầy gò và rách rưới, trông mặt tôi thấy có vẻ không lương thiện. Tôi liền đuổi nó đi, song chị tôi can ngăn, gọi đứa bé vào nhà hỏi chuyện.

Đứa bé 9 tuổi, không biết chữ, cha mẹ nghèo đi làm mướn dài ngày ở bên kia sông. Nó kể cha mẹ chỉ để lại nhà vài lít gạo cho hai đứa con (nó và một em 5 tuổi).

Cả tuần rồi hết gạo mà cha mẹ vẫn chưa về nên nó phải đi xin cơm cho nó và em. Nghe xong chị tôi thấy tội nghiệp nên cho nó ba trăm ngàn đồng và bảo dùng tiền này để lấy vé số đi bán nuôi em và đợi cha mẹ về, đừng đi ăn xin nữa. Đứa bé cầm tiền, miệng nói lí nhí gì đó rồi bỏ chạy.

Tôi và cả nhà đều nghĩ là chị tôi đã bị lừa. Tôi thì luôn cảnh giác với những đứa trẻ “móc bọc” này. Rồi thời gian qua đi, cả nhà tôi đều quên bẵng chuyện này. Nhưng vào một buổi chiều cách nay hai tuần, đứa bé lại xuất hiện lần nữa.

Vẫn gầy gò và rách rưới lấp ló trước cửa nhà, trên tay nó cầm khư khư một gói gì đó được bọc chặt bằng mấy lớp nilông cũ kỹ. Nó rụt rè hỏi tôi đang nhìn nó bằng cặp mắt cảnh giác cao độ: “Dì ơi, dì già già hôm trước đâu rồi?”.

Tôi đáp: “Không có nhà, mày hỏi làm gì? Liệu hồn!”. Nó có vẻ buồn hẳn đi, rón rén chìa gói nilông ra đưa tôi rồi ấp úng: “Cho... cho mấy dì gói me nấu canh chua nè”.

Tôi không nhận, phần vì cảnh giác, phần vì thấy gói me không được sạch lắm. Tôi bảo nó hãy mang ra chợ đổi lấy ít bánh mà ăn. Nhưng nó nhất định không chịu: “Bữa nay con bán hết vé số sớm nên đến đây để thăm mấy dì. Con đi lượm me chín cây rụng, về rửa sạch rồi lột vỏ để dành lâu lắm mới được một gói này. Con làm kỹ lắm, dì đừng có sợ dơ nghe”. Nói xong nó lại chạy biến như hôm trước trong khi tôi chưa kịp nói gì.

Chợt nghe tiếng thút thít sau lưng, tôi quay lại thì thấy con gái bé bỏng của tôi đang khóc. Hỏi vì sao, con tôi nói: “Má, con thương bạn ấy quá. Bạn ấy bằng tuổi con nhưng bạn ấy đáng được thương hơn con nhiều. Má có thấy thương bạn ấy không má?”. Bất chợt, tôi nhận ra mình cũng đang cay cay nơi sống mũi.

Về nhà, nghe kể lại câu chuyện, chị tôi nói rằng gói me chua quả là món quà xuân ý nghĩa nhất của chị trong chuyến về thăm quê hương lần này. Suốt mấy hôm sau đó, cả nhà tôi dùng gói me chua để nấu canh. Những tô canh không đặc biệt hơn những tô canh nào, nhưng với cả nhà tôi thì thật đặc biệt.

Còn tôi cứ ray rứt mãi. Tôi cảm thấy xấu hổ với lòng mình vì đã đánh giá sai một đứa bé. Một đứa bé 9 tuổi nghèo khó đã dạy cho tôi - một phụ nữ 40 tuổi với ít nhiều thành đạt - một bài học sâu sắc về cuộc sống.

Tôi cứ trông mãi một ngày đứa bé lại xuất hiện bất ngờ trước cửa nhà tôi, lần này tôi sẽ nhìn cháu bằng ánh mắt khác, đối xử khác với cháu. Nhưng không thấy đứa bé ấy trở lại…